Losun Trading Scheme (ETS)
Loftslagsbreytingar: Samkomulag um metnaðarfyllra viðskiptakerfi með losunarheimildir (ETS)
Evrópuþingmenn og ríkisstjórnir ESB hafa samþykkt að endurbæta viðskiptakerfi með losunarheimildir til að draga enn frekar úr losun iðnaðar og fjárfesta meira í loftslagsvænni tækni, umhverf.
Viðskiptakerfi ESB með losunarheimildir (ETS), sem felur í sér meginregluna um „mengunaraðila greiðir“, er kjarninn í evrópskri loftslagsstefnu og lykillinn að því að ná markmiði ESB um loftslagshlutleysi. Með því að setja verð á losun gróðurhúsalofttegunda (GHG) hefur ETS hrundið af stað umtalsverðri minnkun á losun ESB, þar sem atvinnugreinar hafa hvata til að draga úr losun sinni og fjárfesta í loftslagsvænni tækni.
Aukinn metnaður fyrir árið 2030
Draga þarf úr losun í ETS-geirunum um 62% fyrir árið 2030, samanborið við 2005, sem er einu prósentustigi meira en framkvæmdastjórnin lagði til. Til að ná þessari lækkun verður einskiptislækkun á losunarheimildum í ESB um 90 Mt Co2 ígildi árið 2024 og 27 Mt árið 2026 ásamt árlegri lækkun losunarheimilda um 4.3% frá 2024-27 og 4.4% frá 2028-30.
Afnema gjaldfrjálsar heimildir í áföngum til fyrirtækja
Ókeypis losunarheimildir til atvinnugreina í ETS verða afnumdar sem hér segir:
2026: 2.5%, 2027: 5%, 2028: 10%, 2029: 22.5%, 2030: 48.5%, 2031: 61%, 2032: 73.5%, 2033: 86%, 2034%.
Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM), sem Evrópuþingmenn náðu á samkomulag með ríkisstjórnum ESB fyrr í vikunni til að koma í veg fyrir kolefnisleka, verða innleiddar í áföngum á sama hraða og ókeypis losunarheimildir í ETS verða afnumdar. CBAM mun því hefjast árið 2026 og vera að fullu tekin í notkun árið 2034.
Fyrir árið 2025 skal framkvæmdastjórnin meta hættuna á kolefnisleka fyrir vörur framleiddar í ESB sem ætlaðar eru til útflutnings til landa utan ESB og, ef þörf krefur, leggja fram lagatillögu sem uppfyllir WTO til að bregðast við þessari áhættu. Að auki verður áætlað að 47.5 milljónir losunarheimilda verði notaðar til að afla nýrrar og viðbótarfjármögnunar til að bregðast við hættu á útflutningstengdum kolefnisleka.
ETS II fyrir byggingar og flutninga
Sérstakt nýtt ETS II fyrir eldsneyti fyrir vegaflutninga og byggingar sem mun setja verð á losun frá þessum geirum verður komið á fyrir árið 2027. Þetta er einu ári seinna en framkvæmdastjórnin lagði til. Eins og Alþingi hefur óskað eftir mun einnig falla undir eldsneyti fyrir aðrar atvinnugreinar eins og framleiðslu. Að auki gæti ETS II verið frestað til ársins 2028 til að vernda borgarana, ef orkuverð er óvenju hátt. Ennfremur verður sett upp nýtt verðstöðugleikakerfi til að tryggja að ef verð á losunarheimildum í ETS II hækkar yfir 45 evrur, verði 20 milljónir viðbótarheimilda losaðar.
Fjármögnun græna umskipta
Meira fé verður gert aðgengilegt fyrir nýstárlega tækni og til að nútímavæða orkukerfið.
The Nýsköpunarsjóður, verði hækkaðar úr núverandi 450 í 575 millj.
The Nútímavæðingarsjóður verði aukið með uppboði 2.5% til viðbótar af losunarheimildum sem munu styðja við ESB-lönd með landsframleiðslu á mann undir 75% af meðaltali ESB.
Öllum innlendum tekjum af uppboði á losunarheimildum skal varið til loftslagstengdrar starfsemi.
Evrópuþingmenn og ráðið samþykktu einnig að koma á a Félagslegur loftslagssjóður fyrir þá viðkvæmustu. Nánari fréttatilkynning um þetta er í boði hér.
Meðtalin losun frá skipum
As hefur margoft farið fram á það af Alþingi, ETS verður í fyrsta skipti útvíkkað til sjóflutninga. Nánar má lesa um þennan hluta samningsins hér.
Market Stöðugleiki Reserve
24% af öllum ETS losunarheimildum verða settar í varasjóður um stöðugleika á markaði til að bregðast við mögulegu ójafnvægi milli framboðs og eftirspurnar eftir losunarheimildum á markaði vegna ytri áfalla eins og af völdum COVID-19.
Úrgangur
ESB lönd verða að mæla, tilkynna og sannreyna losun frá sorpbrennslustöðvum sveitarfélaga frá 2024. Fyrir 31. janúar 2026 skal framkvæmdastjórnin leggja fram skýrslu með það að markmiði að taka slíkar stöðvar inn í ESB ETS frá 2028 með mögulegri undanþágu til 2030 í síðasta lagi.
Eftir samninginn, skýrslumaður Peter Liese (EPP, DE), sagði: „Þessi samningur mun veita mikið framlag til að berjast gegn loftslagsbreytingum með litlum tilkostnaði. Það mun gefa þegnum og atvinnulífi andrúmsloft á erfiðum tímum og gefa evrópskum iðnaði skýrt merki um að það borgar sig að fjárfesta í grænni tækni.“
Næstu skref
Alþingi og ráðið verða að samþykkja samninginn formlega áður en nýju lögin geta tekið gildi.
Bakgrunnur
ETS er hluti af „Passar fyrir 55 í 2030 pakka“, sem er áætlun ESB um að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda um að minnsta kosti 55% fyrir árið 2030 miðað við gildi 1990 skv. evrópsku loftslagslögunum. Evrópuþingmenn hafa þegar samið við ríkisstjórnir ESB um CBAM, CO2 bílar, LULUCF, Deiling átaks og ETS flug.
Meiri upplýsingar
- Skref í málsmeðferð
- EP Think Tank: Endurskoðun ESB ETS: 'Fit for 55' pakkann (20.06.2022)
- EP Think Tank: Infographic on Fit for 55 árið 2030
- Myndband frá upphafi lokaviðræðna (16.12.2022)
- Ókeypis myndir, myndbönd og hljóðefni: Passar fyrir 55 árið 2030
- Nefnd um umhverfismál, Public Health og Food Safety
Deildu þessari grein:
-
Frakkland5 dögum
Frakkland hefur samþykkt ný lög gegn sértrúarsöfnuði gegn andstöðu öldungadeildarinnar
-
Ráðstefnur5 dögum
Þjóðaríhaldsmenn heita því að halda áfram með Brusselviðburðinn
-
Ráðstefnur2 dögum
Ráðstefna NatCon var stöðvuð af lögreglunni í Brussel
-
Massaeftirlit3 dögum
Leki: Innanríkisráðherrar ESB vilja undanþiggja sig frá spjallstýringu fjöldaskönnun einkaskilaboða