„Ég vil ekki tilheyra kynslóð svefngengla,“ sagði Emmanuel Macron Frakklandsforseti (mynd) í Strassbourg í síðustu viku. Undirliggjandi ræðu hans á Evrópuþinginu voru skilaboðin um að lausnir á vandamálum gærdagsins hentuðu ekki lengur þeim á morgun. Það er þema sem aðrir stefnumótendur og stjórnmálaleiðtogar um alla Evrópu ættu að endurtaka aftur og aftur.
Langvarandi erfiðleikar sem horfast í augu við Evrópu eru ógnvekjandi og ef marka má almenningsálitið um þá myndi gripið á kjósendum popúlistaflokka verulega veikjast. En fyrst, einfaldur sannleikur.
Veiking síðastliðinn áratug sóknar í auknum samruna Evrópu hefur ekkert með lélega pólitíska forystu að gera og allt að efnahagslegum aðstæðum. Venjulega er þjóðleiðtogum ESB kennt um, en raunveruleikinn er sá að aðhaldsstefna í kjölfar fjármálakreppunnar 2008 og vaxtarlausrar vaxtar alls staðar í Evrópu hefur lokað stjórnmálamenn og kjósendur þeirra í áhættusækið skap.
Það er mikilvægt að við Evrópubúar eigum að átta okkur á þessu atriði, því langtímaþróun bendir til áframhaldandi hægs vaxtar nema róttækar nýjar stefnur séu framkvæmdar. Markmiðið hlýtur að vera að koma evrópskum hagkerfum af stað aftur til hærri vaxtarhraða sem leiddi til innri markaðarins, evrunnar og stækkunar ESB „Mikla hvells“.
Ef það tekst ekki gerir það allt evrópska verkefnið í hættu á hnignun og smám saman sundurliðun. „Ekki með hvelli heldur væl“ eins og skáldið TS Eliot skrifaði um það hvernig heimurinn endar.
Hverjar eru þá þessar þróun sem nærsýni í Evrópu þarf brýn að einbeita sér að? Augljósast er hnignun lýðfræðinnar, en harður á hælunum er tæknilegur viðkvæmni, rýrnandi lífskjör og vaxandi félagsleg spenna. Allir eru vel þekktir en víða hundsaðir.
Stjórnmálamenn sem hafa hug á að ná kjöri eru tregir til að láta líta út fyrir að vera dómarasamir Jeremiahar eða Cassandras. Blaðamenn bregðast við matarlyst almennings fyrir fréttum en ekki menntun. Það er eflaust ástæðan fyrir því að alvarlegar afleiðingar öldrunar Evrópu fá svo litla athygli. Sú staðreynd að eftir aðeins áratug frá því að eitthvað um 40% íbúa ESB verði yfir 65 ára aldri er litið á heilsugæslu og eftirlaun.
Samt er það aðeins toppurinn á ísjakanum. Mun skelfilegri er samdráttur í vinnuafli Evrópu. Sumir gætu fagnað því sem góðum fréttum fyrir yngri atvinnuleitendur, en það er rangt. 28 milljóna manna vinnuafl ESB-240 mun aðeins telja 207 milljónir um miðja öld ef innflytjendur haldast á núverandi stigi, en gætu fallið hörmulega niður í aðeins 169 milljónir ef hægt er á þeim eða jafnvel hætt. Að taka 33 milljónir skattgreiðenda og neytendur út úr evrópska hagkerfinu í þrjá áratugi væri mjög skaðlegt, en yfir 60 milljónir manna væru hörmulegar.
Evrópa þarf að hefjast handa við að skipuleggja leiðir til að vinna gegn lýðfræðilegri hnignun. Meðaltekjur eru nú þegar aðeins tveir þriðju af tekjum Bandaríkjamanna og að sjálfsögðu að lækka í þrjá fimmtu. Að gefa fyllingu í evrópska efnahagskerfið er nauðsynlegt ef forðast á stórkostlegt pólitískt og efnahagslegt hrun.
Þessi uppörvun kæmi frá djörfri og ákveðinni fjárfestingarstefnu um alla Evrópu sem miðaði að menntun, heilbrigði og húsnæði. Ef rætt var um umbætur á stjórnarháttum evrusvæðisins í ljósi lántöku til að byggja upp þéttari Evrópu, þá mætti draga úr fyrirvörum ríkisstjórna Norður-Evrópu. Líta ber á hina hógværu 'Juncker áætlun' fyrir 315 milljarða evra til að verja í innviði sem aðeins flugmann.
Lykilatriðið er að fleiri sjúkrahús, skóla og hús þarf til að koma til móts við öldrun íbúa Evrópu og einnig nýja blóðið sem innflytjendur geta haft í för með sér. Keynesian dæluútblástursáhrifin munu endurvekja treg efnahag og tryggja þannig að ESB-verkefnið nái metnaðarfullum skriðþunga sínum áfram.